Snycerz dawniej i dziś

Snycerstwo to tradycyjne rzemiosło z bardzo bogatą historią – obecnie już nieco zapomniane. Wywodzi się ze starożytności i po dziś dzień jest praktykowane przez artystów, będących jednocześnie rzemieślnikami. Kim jest i czym zajmuje się snycerz? Jakie narzędzia wykorzystuje w swojej pracy.

Snycerstwo to bardzo stara dziedzina sztuki zdobniczej, polegającej na rzeźbieniu w drewnie. Jest rodzajem rzemiosła artystycznego, ponieważ łączy rzeźbiarstwo i stolarkę. Snycerze wykonują obecnie nie tylko dekoracyjne rzeźby z drewna, elementy architektury jak sztukateria czy balustrady drewniane, ale również tworzą piękne, bogato zdobione meble. Spod ich rąk wychodzą zatem przedmioty o charakterze typowo użytkowym, jak również prawdziwe dzieła sztuki.

Snycerz dawniej – historia rzemiosła

W niektórych okresach dziejów snycerstwo było dominującą gałęzią rzeźbiarstwa. Pierwotnie była to sztuka rzeźbienia nie tylko w drewnie, ale również w kamieniu. Najprawdopodobniej snycerstwo znane było już w górnym paleolicie. Do jego rozwoju doszło w starożytności oraz we wczesnym średniowieczu. Rozkwit przeżyło w okresie późnego gotyku, kiedy to rzeźby wykonywane przez snycerzy stanowiły ważny element sztuki sakralnej. Charakterystyczne dla tamtego okresu były bogato zdobione krucyfiksy, rzeźby ołtarzowe i płaskorzeźby. Prace snycerzy zdobiły wnętrza pałacowe i kościelne również w baroku i były to między innymi ołtarze z figurami świętych, ambony, stalle, konfesjonały.

Do wybitnych przykładów sztuki snycerskiej zaliczamy między innymi Krucyfiks Gerona, Madonnę z Krużlowej czy też twórczość Wita Stwosza, w tym jego słynny Ołtarz w Krakowie.

Snycerstwo dziś

Snycerstwo ma charakter ludowy i czerpie z tradycyjnego folkloru. Jest szczególnie charakterystyczne dla sztuki góralskiej. Dziś snycerz to artysta-rzemieślnik rzeźbiący wyłącznie w drewnie. Współczesne prace snycerzy możemy podziwiać przede wszystkim na Podhalu, w Beskidzie Żywieckim, Śląskim czy w rejonie Karpat.

Choć sztuka rzeźbienia w drewnie przetrwała tyle lat, sposób pracy snycerza praktycznie nie uległ zmianie. Nadal jest to ręczna obróbka drewna z wykorzystaniem specjalnych dłut podbijanych tak zwanym knyplem (podbijakiem). Dodatkowo do wykonywania specjalnych cięć snycerz używa dłut odpowiednio wyprofilowanych.

Prace snycerzy zdobią obejścia domów góralskich, karczm i restauracji a także pensjonatów i hoteli. Drewniane rzeźby możemy podziwiać w miejskich parkach i na skwerach. Stanowią one jeden z najbardziej charakterystycznych elementów sztuki ludowej.